Instytut Pamięci Narodowej Odsłonięcie grobu powstańca styczniowego ppor. Jakuba Śliża – Żywiec, 25 listopada 2023 - Aktualności -

Msza św. była koncelebrowana przez proboszcza Parafii Narodzenia NMP, ks. Grzegorza Gruszeckiego, emerytowanego kapelana Wojska Polskiego, pochodzacego z Żywca, ppor. ks. Romana Zonia pod przewodnictwem Kapelana Honorowego Ojca Świętego, ks. Stanisława Kozieła, reprezentującego Biskupa Diecezji Bielsko-Żywieckiej ks. Romana Pindla.

Głównym organizatorem była Parafia Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Żywcu. Koordynatorem był Patryk Żyrek, Archiwista Kancelarii Cmentarnej Przemienienia Pańskiego w Żywcu.

Grób został odnowiony ze środków Instytutu Pamięci Narodowej.

Na uroczystości obecna była rodzina ppor. Śliża: Urszula Miodońska-Tracz oraz Alicja Jabłońska wraz z rodzinami dwóch powstańców styczniowych spoczywających na cmentarzu Przemienienia Pańskiego Józefa Suchońskiego oraz Jana Namysłowskiego.

Zmarłego uhonorowali obecnością: Antoni Szlagor, Burmistrz Miasta Żywiec, Adrian Midor, Starosta Powiatu Żywiec, Mirosław Dziergas, kierownik Wydziału Kultury w Starostwie Powiatowym w Żywcu, Marek Regel, dyrektor Miejskiego Centrum Kultury w Żywcu, Grzegorz Szczepaniak, wiceprezes Beskidzkiego Zarządu Babiogórskiego PTTK oraz Anna Tuleja, dyrektor Muzeum Miejskiego w Żywcu, emerytowany kapelan Wojska Polskiego, pochodzacy z Żywca, ppor. Ksiadz Roman Zoń, Dowódca 133 Batalionu Lekkiej Piechoty w Cieszynie ppłk Daniel Baron.

Wartę honorową wystawił 133 Batalion Lekkiej Piechoty w Cieszynie.

Stawili się licznie zebrani przedstawiciele związków i stowarzyszeń: Związek Sybiraków RP, Stowarzyszenie Dzieci Serc z prezes Jadwigą Klimondą, członkowie Hufca ZHP, Towarzystwo Miłośników Ziemi Żywieckiej Oddział Żywiec z prezesem Grzegorzem Szafrańskim oraz Wojciech Nowak z oddziału w Krakowie, Tomasz Tomczyk, prezes Towarzystwa Patriotycznego "Żywiecczyzna", Józef Smolicki, prezes Patriotyczno-Narodowego Stowarzyszenia "Rota" w Żywcu, Karol Stasica, prezes Stowarzyszenia na rzecz rozwoju Zespołu Szkolno-przedszkolnego w Moszczanicy-Żywcu oraz przedstawiciele Żywieckiej Fundacji Rozwoju.

Stawiła się również lokalna młodzież. Uczniowie młodsi z Żywca wraz z opiekunami ze szkół: Podstawowej nr 1 im. Wojska Polskiego, Podstawowej nr 2 im. Stanisława Staszica, Podstawowej nr 6 im. Janusza Korczaka oraz Podstawowej nr 9 im. Jana Pawła II. Uczniowie starsi z Żywca: z Zespołu Szkół Agrotechnicznych i Ogólnokształcących im. Józefa Piłsudskiego wraz z opiekunem mgr Toczkiem, z Zespołu Szkół Budowlano-Drzewnych im Armii Krajowej wraz opiekunem mgr Rafałem Caputą oraz z Zespołu Szkół Drzewnych i Leśnych.

Instytut Pamięci Narodowej reprezentował dr Dominik Abłamowicz z Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa w Katowicach.

Uroczystość prowadził Patryk Żyrek, Archiwista Kancelarii Cmentarnej Przemienienia Pańskiego w Żywcu.

Podczas uroczystości jako pierwszy głos zabrał dr Dominik Abłamowicz, który przybliżył zebranym szlak bojowy, wojenne trudy oraz zasługi ppor. Jakuba Śliża. Wskazał również genezę wraz z przebiegiem i dramaturgią wojenną powstania styczniowego oraz przedstawił misję Instytutu Pamięci Narodowej wraz z sednem idei zachowania grobów weteranów od zapomnienia.

Następnie głos zabrała Jadwiga Miodońska-Tracz, która wyraziła swoją wdzięczność wraz z podziękowaniami skierowanymi do wszystkich zaangażowanych w przedsięwzięcie odnowy nagrobka.

Kolejnym mówcą był Antoni Szlagor, Burmistrz Miasta Żywiec. Wskazał on trudy przedsięwzięć, które wydobywają z mroków historii i zachowują pamięć o polskich bohaterach. Pokazał sylwetkę Jakuba Śliża jako mieszkańca Żywca, bohatera i patrioty oraz przypomniał o honorach, które miały miejsce na jego pogrzebie: „[…] Żywczanie kochają wolność, kochają przywiązanie do Ojczyzny, do Polski. Żywczanie cenią ludzi, którzy o Polskę walczyli. Była to wielka demonstracja patriotyzmu ze strony naszych mieszkańców i z nich musimy brać przykład. Mimo różnych czasów, mimo różnych zawirowań nie wolno nam zapominać o takich ludziach […] Polska musi być i musi istnieć…” Mówił też o konieczności pielęgnowania pamięci o bliskich zmarłych oraz pamięci o bohaterach Polski: „[…] to czas, kiedy pochylając się nad mogiłami zastanawiamy się jaką kartę historii życia zapisały poszczególne osoby […] te opowieści o tych ludziach staramy się odtworzyć […] żeby tacy ludzie byli przykładem […]”. Również podziękował uczestnikom, wszystkim osobom zaangażowanym w przedsięwzięcie oraz Instytutowi Pamięci Narodowej za chęć i zachowywanie pamięci o bohaterach Polski od niebytu.

Z kolei Patryk Żyrek opowiedział o swojej roli w tej i o kolejnych, przyszłych inicjatywach, które mają na celu utrwalenie pamięci o bohaterach. Śladami poprzedników wyraził wdzięczność za owocną współpracę z Instytutem Pamięci Narodowej i podziękował wszystkim związanym z inicjatywą odnowy grobu.

Przemowy zamknęły podziękowania ks. Grzegorza Gruszeckiego skierowane do zebranych.

Ppor. Jakub Śliż  – ur. 24 czerwca 1842 r. w Żywcu, z zawodu krawiec, za udział w Powstaniu Styczniowym odznaczony w 1930 r. Medalem Niepodległości, zm. 12 listopada 1932 r.

Powstanie Styczniowe stanowiło kolejną próbę odzyskania przez Polskę niepodległości. Wybuchło w 1863 r. i trwało do 1864 r., kiedy to ostatnie oddziały powstańcze uległy przytłaczającej przewadze wojsk rosyjskich. Powstanie nie przyniosło Polakom upragnionej niepodległości, lecz dało im cenne doświadczenie w postaci tworzenia struktur konspiracyjnych, które wykorzystano w XX w. podczas tworzenia Polskiej Organizacji Wojskowej, a pokolenie, które m.in. dzięki czynowi legionowemu przyniosło Polsce upragnioną wolność, uważało się za duchowych spadkobierców Powstańców Styczniowych.