Instytut Pamięci Narodowej Uroczystość oznaczenia grobu Konstantego Szampery znakiem pamięci „Tobie Polsko” - Chorzów, 7 maja 2024 - Aktualności -

Uroczystość miała miejsce na cmentarzu parafialnym pw. Marii Magdaleny w Chorzowie.

W wydarzeniu udział wzięli potomkowie Powstańca Śląskiego, jak również Jan Kwaśniewicz, naczelnik Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Katowicach, który dokonał oznaczenia mogiły Weterana znakiem pamięci „Tobie Polsko”.

Ppor. Konstanty Szampera urodził się 11 lutego 1901 r. w Malnie (pow. strzelecki). Był synem Tomasza i Pauliny z d. Prusko. W latach 1907-1915 uczęszczał do szkoły powszechnej w rodzinnej miejscowości. Po ukończeniu edukacji podjął pracę w żegludze rzecznej na Odrze.

Konstanty Szampera pełnił czynną służbę od 20 stycznia 1919 r. do 30 września 1921 r. w Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska. Złożył przysięgę w obecności komendanta okręgowego Seweryna Jędrysika z Kamienia Śląskiego. W ramach działalności w organizacji pełnił funkcję kuriera obwodowego. Odpowiadał za dostarczanie rozkazów, ale prowadził też akcję propagandową poprzez rozwieszanie plakatów i rozrzucanie ulotek o treściach propolskich. Odpowiadał również za ochranianie wieców polskich. W 1921 r. brał udział w akcji plebiscytowej oraz III powstaniu śląskim. Walczył wówczas w szeregach 1 kompanii 2 baonu 7 pułku piechoty. Podczas toczonych walk powstańczych brał udział w bitwach na terenie Strzelców Wielkich, Leśnicy, Obrowca, Gogolina, Izbicka, Rozmierki, Suchej, Grodziska i Góry św. Anny. Po zakończonym powstaniu trafił do obozu dla uchodźców w Goczałkowicach, a następnie w Jastrzębiu-Zdroju, gdzie przebywał do 18 stycznia 1922 r.

W okresie międzywojennym należał do Związku Powstańców Śląskich. W 1939 r. brał udział w wojnie obronnej, walczył w okolicy Łagiewnik. W czasie II wojny światowej był prześladowany z powodu przeszłości powstańczej. W pierwszych dniach okupacji niemieckiej został zwolniony z pracy w Kolejach Śląskich. Został pozbawiony zasiłku oraz mieszkania. W 1940 r. został skierowany do pracy przymusowej na terenie III Rzeszy. Do Polski wrócił po zakończeniu działań wojennych i podjął wówczas pracę zarobkową. Wstąpił również do Związku Weteranów Powstań Śląskich (nr legitymacji 09285), a w późniejszych latach do Związku Bojowników o Wolność i Demokrację w Chorzowie.

Za działalność niepodległościową został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1969 r.), Medalem Zwycięstwa i Wolności (1959 r.), Śląskim Krzyżem Powstańczym (1949 r.) oraz Krzyżem na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi (nr 8886).

Zmarł 14 marca 1974 r. Grób znajduje się na cmentarzu parafialnym pw. św. Marii Magdaleny w Chorzowie (lokalizacja grobu: sektor E, rząd nr 3, grób nr 17).

Opr. D. Mikoda

Akcja oznaczania grobów znakiem pamięci opracowanym przez Oddziałowe Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Katowicach rozpoczęła się 5 lipca 2021 r w dzień setnej rocznicy zakończenia III powstania śląskiego. Znak pamięci „Tobie Polsko” ma formę proporczyka o rozmiarach ok. 20 x 8 cm wykonanego z porcelany nagrobnej. Umieszczono na nim inwokację „Tobie Polsko”, pod którą znajduje się wizerunek orła otoczonego datami powstań, a poniżej napisy „Grób Powstańca Śląskiego” i „Instytut Pamięci Narodowej”. Proporzec jest  wzorowany na sztandarze powstańczym „Tobie Polsko”, który wykonano na początku 1920 r. w pracowni przy redakcji „Katolika” w Bytomiu i który obecnie znajduje się w zbiorach Muzeum Czynu Powstańczego w Górze Św. Anny. Muzeum posiada także fotografię z uroczystości upamiętniającej uchwalenie Konstytucji 3 Maja, która przedstawia pochód mieszkańców wsi Osiek (pow. strzelecki, woj. opolskie) z tymże sztandarem niesionym przez A. Szulca do Rozmierzy. Uroczyści te obchodzono na całym Górnym Śląsku w niedzielę 2 maja 1920 r. i były to pierwsze legalne obchody tej rocznicy na tym terenie. Dzięki postanowieniom artykułu 88 Traktatu Wersalskiego o przeprowadzeniu plebiscytu, dla zapewnienia jego bezstronności, w lutym 1920 r. obszar plebiscytowy wyłączono z państwa niemieckiego i poddano kontroli wojsk alianckich, a pełnię władzy przejęła na nim Międzysojusznicza Komisja Rządząca i Plebiscytowa Górnego Śląska z gen. Henri Le Rondem na czele. Umożliwiło to Polakom legalne demonstrowanie swoich dążeń i używanie symboli narodowych.